Wda
Czas spływu 9 dni. Trudność: (1)
Długość rzeki 198 km / szlaku 195 km
Rozpoczynając swój bieg z Jeziora Krążno na Równinie Charzykowskiej, poprzez kompleks Borów Tucholskich, a na koniec Wysoczyznę Święcką, przepływa „siostra” rzeki Brdy – porównywalnie piękna i atrakcyjna rzeka w tym regionie Polski – WDA (zwana również Czarną Wodą).
Spływy kajakowe Wdą – najpopularniejsze na odcinku od Lipusza do Tlenia odbywają się na różnorakie sposoby: kilkugodzinne, weekendowe, a nawet ponad tygodniowe wyprawy.
Rzeka na wspomnianej wyżej trasie tożsama jest z pięknym krajobrazem, urozmaiceniem oraz bezpieczeństwem (poza anomaliami pogodowymi na Morzu Kaszubskim – kompleksie Jezior Wdzydzkich).
Proponowany sprzęt na Wdę to jedynki i dwójki turystyczne oraz canoe. W górnym biegu (do Lipusza) może być penetrowana jedynkami górskimi, a poniżej Tlenia polecana wprawionym kajakarzom z uwagi na przyspieszenie nurtu za elektrowniami, przenoskami oraz spływem po zbiornikach zalewowych.
Odcinki dzienne proponowane na spływy jednodniowe lub ciąg wielodniowej wyprawy:
Dzień 1 (Lipusz – Wdzydze Kiszewskie 21km, ok. 6–7 godz. spływu)
Dzień 2 (Wdzydze Kiszewskie – Borsk 9km, ok. 2 godz. spływu)
Dzień 3 (Borsk – Klonowice 18km, ok. 5 godz. spływu)
Dzień 4 (Klonowice – Parcele 15km, ok. 4-5 godz. spływu)
Dzień 5 (Parcele – Młynki 22km, ok. 6-7 godz. spływu)
Dzień 6 (Młynki – Wdecki Młyn 13km, ok. 4-5 godz. spływu)
Dzień 7 (Wdecki Młyn – Błędno 23km, ok. 6 godzin spływu)
Dzień 8 (Błędno – Tleń 21km, ok. 6 godzin spływu)
Do zmierzenia własnych możliwości przeciwko nieujarzmionej naturze można wybrać odcinek z Jabłuszka lub Śluzy do Lipusza. Te kilkanaście kilometrów zachęca tylko i wyłącznie prawdziwych zdobywców, którym zadrapania od gałęzi, braki wody oraz przedzieranie się przez wąski szlak pozwala na zapisanie na swoim koncie kolejnego zaliczonego odcinka. W miejscowości Lipusz dostępne są pola biwakowe oraz kwatery prywatne.
Dzień 1 (Lipusz – Wdzydze Kiszewskie 21km, ok. 6–7 godz. spływu)
Od Lipusza Wda udostępnia swe wody dla wszystkich kajakarzy. Szlak jest dosyć wąski i płytki, co sprawia, iż korzystają z niego spływy masowe oraz wodniacy z rodzinami. Po niespełna trzech kilometrach uważać należy pod mostem drogowym na trasie Chojnice – Kościerzyna, gdzie napotkamy niebezpieczne bystrze. Dalej przepływamy obok pojedynczych zabudowań osad Krugliniec, a następnie Loryniec – przy mostach dogodne miejsca do wodowania kajaków, jeśli chcielibyśmy skrócić odcinek w tym dniu. Następnie mijamy miejscowość Czarlina, gdzie należy uważać, aby nie płynąć na wprost w Jezioro Słupinko, dalej Słupino, a skręcić w lewo i wpłynąć na Jezioro Radolne, które jest właściwym szlakiem Wdy. Wespół z trzema innymi (J. Gołuń, J. Jeleń, J. Wdzydze) Jezioro Radolne tworzy tzw. Kaszubskie Morze – największy akwen wodny na Pojezierzu Południowopomorskim. Płyniemy wzdłuż lewego brzegu, a w momencie znalezienia się na „skrzyżowaniu” jezior po lewej stronie dziobu kajaka osiągniemy Wdzydze Kiszewskie. Miejscowość oferuje nam szeroką bazę noclegową – pola biwakowe, kwatery oraz domki i ośrodki wypoczynkowe.
Dzień 2 (Wdzydze Kiszewskie – Borsk 9km, ok. 2 godz. spływu)
Na ten dzień proponujemy zwiedzanie Kaszubskiego Parku Etnograficznego – obowiązkowy punkt spływu Wdą. Zobaczymy tutaj ponad 30 zabytków przeniesionych z różnych stron Kaszub i Kociewia. Zaopatrzymy się również w przeróżne pamiątki. Tego dnia po nasyceniu ciekawostkami o życiu Kaszubów i Kociewiaków uważnie płyniemy do miejscowości Borsk. Wzdłuż trasy położone są brzegi wysp – Ostrów Wielki, Glonek, Ostrów Mały – stanowiące naturalną ochronę przed niebezpiecznymi podmuchami wiatru. W Borsku znajdziemy pola biwakowe, kwatery prywatne oraz ośrodki wypoczynkowe.
Dzień 3 (Borsk – Klonowice 18km, ok. 5 godz. spływu)
Niektóre spływy zaczynają sie z Borska, jako że omijają trudne do przepłynięcia w niepogodę Morze Kaszubskie. Dwa kilometry za miejscowością należy pamiętać, aby kajaki przenieść na prawą stronę jazu i płynąć pod mostem betonowym – szlakiem Wdy. Z lewej strony (pod mostem drewnianym) odchodzi Kanał Wdy, gdzie ilość odnóg na pobliskie łąki może zmylić niejednego kajakarza. Po około 8km napotkamy kolejny unikat na szlaku Wdy – Rezerwat Kamienne Kręgi nieopodal osady Odry. Cumujemy kajak przy wysokim brzegu i udajemy się na spacer, aby zapoznać się z historią Gotów, którzy przebywali na tych terenach w I i II w. n.e. Za tym „przystankiem” nurt wyraźnie zwalnia, czego powodem jest spiętrzenie w osadzie Wojtal. Lewą stroną przenosiny kajaki przez jezdnię i wodujemy tuż za nią. Za jazem nurt przyspiesza, aby popołudniem zanieść nas do ustronnego pola namiotowego niedaleko wsi Klonowice (wiata, toi-toi, miejsce na ognisko).
Dzień 4 (Klonowice – Parcele 15km, ok. 4-5 godz. spływu)
Po pierwszych 4 kilometrach osiągamy miasteczko Czarna Woda. Znajdziemy tu sklepy spożywcze, market, bankomat, bary i restauracje, Przepływamy przez osadę Złe Mięso – podanie ludowe mówi o karczmarzu, który okradał i mordował podróżnych, a ze zwłok przyrządzał potrawy. Kiedy prawda wyszła na jaw został on powieszony, a karczma zburzona – stąd nazwa osady. Dalej płyniemy wśród łąk i pól, a dosyć bystry nurt umożliwia nam odpoczynek – wystarcza jak od czasu do czasu manewrujemy wiosłem, aby utrzymać kierunek płynięcia. Dopływamy do pola biwakowego. Jest ono bardzo rozległe i wyposażone we wszystkie wygody. W sezonie letnim zjemy tu nawet smażonego pstrąga w klimatycznej restauracji.
Dzień 5 (Parcele – Młynki 22km, ok. 6 godz. spływu)
Na tym odcinku poddajemy się kontemplacji najpierw wśród łąk, które zwężają się, a w miejsce nich porasta las. Taka leśna sceneria towarzyszyć nam będzie przez drugą połowę dzisiejszego odcinka. Miniemy wieś Czarne, a w niej w pełni wyposażone pole biwakowe. Po kolejnych 8 kilometrach zaś dopłyniemy do mostu niedaleko Osowa Leśnego – po przebyciu 1 kilometra spacerem dotrzemy do wsi gdzie znajdziemy sklep spożywczy. Nocleg na polu namiotowym w Młynkach – zagospodarowane pole biwakowe przy leśniczówce z sanitariatami i elektrycznością.
Dzień 6 (Młynki – Wdecki Młyn 13km, ok. 4-5 godz. spływu)
Tego dnia proponujemy skorzystać z ciszy i spokoju lasów, jako że odcinek jest krótki – bez miejsc do zwiedzania. Nurt wyraźnie osłabia się. Następnie dobijamy do miejscowości Wda, gdzie radzimy uzupełnić zapasy – następny sklep dopiero za 44km w Tleniu (oprócz oddalonego o kilkaset metrów od rzeki sklepu we wsi Smolniki). Naszym biwakiem tego dnia jest Wdecki Młyn – najpierw spiętrzenie i ok. 50- cio metrowa przenoska, a potem tuż obok leśniczówki pole biwakowe.
Dzień 7 (Wdecki Młyn – Błędno 23km, ok. 6 godzin spływu)
Po poprzednich krótszych odcinkach przyszedł czas na dłuższy. Krajobraz nadal dominuje w leśno – łąkowej postaci. Okazy fauny, jakie można tutaj spotkać to np. zimorodki i bociany czarne. Po minięciu zabudowań osady Łuby rzeka wpływa w jar, a drzewostan bogaci się w drzewa liściaste. Wda kręci się tworząc zakola i wiedzie nas przez „Krzywe Koło w Pętli Wdy” – miejsce odkryte w XIX w. Do dziś nazywane Paradyżem przez tubylców. Noclegiem na dzisiaj do wyboru dwa śródleśne pola namiotowe w Błędnie – oba wyposażone w podstawową infrastrukturę i umieszczone na prawym brzegu za mostem drogowym.
Dzień 8 (Błędno – Tleń 21km, ok. 6 godzin spływu)
Ostatni proponowany odcinek na spływy rekreacyjne to znaczne przyspieszenie nurtu przez pierwsze kilkanaście kilometrów (po początkowych siedmiu spłyniemy uskok, powstały w wyniku wysadzenia mostu w kampanii wrześniowej w 1939 r.). Po pokonaniu ponad połowy trasy, tuż przed mostem w Starej Rzece napotkamy zwalony dąb, który zagradza cale koryto rzeki. Zweryfikuje on nasze umiejętności – należy go z rozwagą pokonać lub przy jakichkolwiek wahaniach przenieść kajak lewym brzegiem. Za mostem ciekawa atrakcja – do wyboru dwa łowiska pstrąga oraz smażalnia ryb – po uzgodnieniu z właścicielem odławiamy swoją „sztukę”, która po chwili ląduje na patelni i ostatecznie na naszym talerzu. Nurt stopniowo zwalnia, a koryto Wdy rozszerza się. Spokojnie dopływamy do opłotków Tlenia, gdzie zatrzymujemy się przed sporym mostem drogowym na lewym brzegu – ukazuje się nam restauracja „Przystanek Tleń”, serwująca pyszne dania oraz posiadająca własny browar…
Powyższa trasa proponowana jest dla spływowiczów indywidualnych lub grup pragnących wypocząć w kajaku spływając rzeką Wdą.
Kontynuacja spływu Wdą do ujścia w Wiśle proponowana jest tylko wytrwałym kajakarzom. Odcinek można podzielić na dwa dni:
– Tleń – Elektrownia Gródek 16km
– Gródek – Przystań Wodna, tuż za obwodnicą Świecia 16km.
Te dwa etapy okupione będą jednak spływem po sztucznych jeziorach oraz przenoskami wokół elektrowni i spiętrzeń.
Istnieje możliwość niezliczonych modyfikacji odcinków dziennych oraz miejsca rozpoczęcia i zakończenia spływu w zależności od Państwa czasu i doświadczenia.
Zapraszamy na spływy kajakowe Wdą i jej dopływami!!!
Lipusz – 45 km
Loryniec – 47 km
Wdzydze Kiszewskie – 60 km
Wdzydze Tucholskie – 42 km
Borsk – 40 km
Wojtal – 50 km
Czarna Woda – 50 km
Czubek – 60 km
Osowo Leśne – 80 km
Młynki – 80 km
Wda – 90 km
Kasparus – 75 km
Błędno – 70 km
Tleń – 80 km